| Η ''ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΜΠΑΜΠΩΣ
Η 8 του Γενάρη, γιορτή της οσίας Δομνίκης, είναι αφιερωμένη αποκλειστικά και μόνο στις παντρεμένες γυναίκες.
Πρωί-πρωί οι γυναίκες με την ιδιότυπη ενδυμασία τους πηγαίνουν στο σπίτι της πιο ηλικιωμένης γυναίκας, της μπάμπως(μπάμπω= γριά ή μαμή), που είναι και το τιμώμενο πρόσωπο της μέρας, και, αφού τη <<βρέχουν>> με βασιλικό και τη βάζουν να <<τάξει>>, της προσφέρουν δώρα. Ύστερα την τοποθετούν πάνω σε ένα αμάξι, κατάλληλα μετασκευασμένο και στολισμένο. Και τη γυρίζουν στους δρόμους του χωριού χορεύοντας στο ρυθμό της παραδοσιακής γκάιντας. Ακολουθεί το γλέντι που το μεσημέρι μεταφέρετε ξέφρενο στην κεντρική πλατεία του χωριού. Οι θρακιώτικοι χοροί, το <<ζουναράδικο>> και η <<μπαιντούσκα>> έρχονται πρώτοι έπονται ο συρτός και ο καρσιλαμάς. Μην τολμήσει κάποιο αντρικό πόδι να παραβιάσει τα σύνορα, που έχουν ορίσει με σχοινί γύρω από την πλατεία! Τον περιμένει κατάβρεγμα μέχρι το κόκαλο.
Αλλες γυναίκες ντυμένες με αντρικές ενδυμασίες ασχολούνται με καθαρά αρρενωπές δουλειές. Παράλληλα οι άντρες στα σπίτια αναγκάζονται να κάνουν τις εργασίες του σπιτιού, αφού η νοικοκυρά λείπει για μια μέρα από αυτό. Η διασκέδαση και το συμπόσιο, συνεχίζεται το σούρουπο μέσα στο οίκημα του συλλόγου σε αυστηρά περιορισμένο κύκλο των παντρεμένων γυναικών μέχρι τα ξημερώματα της επομένης μακριά από κάθε αδιάκριτο μάτι και χωρίς την αντρική παρουσία. Οι οργανοπαίκτες είναι χωρισμένοι από ένα προπέτασμα, για να μην βλέπουν ότι γίνεται.
Οι ρίζες όμως του εθίμου πρέπει να αναζητηθούν πολύ πιο παλιά και πιθανόν στην αρχαιότητα. Ίσως ξεκίνησε από τη λατρεία κάποιας αρχαίας θεότητας της γονιμότητας. Οι γυναίκες στην αρχαιότητα πρόσφεραν θυσίες στην Γενετυλλίδα, αττική θεότητα της γονιμότητας του τοκετού, η γιορτή που γινόταν προς τιμή της χαρακτηριζόταν ως γιορτή των γυναικών. Το έθιμο αυτό φαίνεται πως πρωτάρχισε με τιμώμενο πρόσωπο τη μαμή, που αποτελούσε
Αξιόλογο μέλος της κοινωνίας του χωριού, και από έλλειψη μαμής πιθανόν στα πρώτα χρόνια της εγκατάστασης των προσφύγων στη Μονοκκλησιά, τη θέση της πήρε η γεροντότερη γυναίκα του χωριού. Παρόμοια έθιμα με συμμετοχή γυναικών γίνονται και σε άλλα χωριά της Βόρειας κυρίως Ελλάδας
The custom of gynecocracy (GYNEKOKRATIA) in the region of Monoklisia (Serres) and in the region of Thrace (North Greece)
The day of 8th of January (day of St. Domenici) is completely dedicated to the married women.
Early in the morning all the married women, visit the oldest woman of the village, who is the person of honor .They “wash” her with basilic and they offer gifts. Afterwards, they put her in a car, which is especially decorated and pass through the streets, dancing in the rhythm of the traditional bagpipe.
In the midday a wild razzle takes place at the central square, full of dance (from Thrace), such as “zounarakiko” or “baidouska”, and as following “sirtos” and “karsilamas”.
Men are not allowed to take part at this event, and they have to think well before they do pass the border line, which is a rope, placed around the square. If they do that, they will get wet from the head to the toes.
Some women also dress like men and do things that men use to do. In the same time, men do the household.
The party goes on till the dusk, in the cultural association building. There, the men who play music are separated from the women by a screen, so that they can not see what is going on.
We have to look for the roots of this custom, back to the ancientry. It may began from the adoration of an ancient deity of fertility. The women of the past offered sacrifices to Genetilida, an attic goddess of fertility. The custom seems to be started, having as a person of honor the midwife, who was a person of quality in the society of each village. When refuges came to live in Monoklisia, had to find an other woman, after the absence of the midwife. This woman was the oldest one of the village.
Customs like this (with woman’s participation) relive in other villages of Northern Greece too.
01.08.2006
Διαβάστηκε: 9213 φορές
|
