| Eθιμα από τη Μακεδονία «Το Χριστόξυλο»
Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Αυτό είναι το Χριστόξυλο.
Η νοικοκυρά έχει ήδη φροντίσει να καθαρίσει το σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι με μεγάλη προσοχή, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζει ακόμη και την καπνοδόχο του σπιτιού, ώστε να μη μπορέσουν να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια, όπως αναφέρεται στα παραδοσιακά χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων , όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω από το τζάκι , ο νοικοκύρης του σπιτιού ανάβει την καινούρια φωτιά και μπαίνει στην εστία το Χριστόξυλο.
Σύμφωνα με τις παραδόσεις του λαού, καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός στη φάτνη Του.
Κάθε οικογένεια, προσπαθεί να διατηρήσει αυτή τη φωτιά αναμμένη για όλο το δωδεκαήμερο των εορτών, από τα Χριστούγεννα, μέχρι τα Φώτα.
«Οι Μωμόγεροι»
Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί του Νομού Δράμας συναντάμε το έθιμο των Μωμόγερων, το οποίο προέρχεται από του Πόντιους πρόσφυγες. Η ονομασία του εθίμου προέρχεται από τις λέξεις μίμος ή μώμος και γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές κινήσεις των πρωταγωνιστών. Αυτοί, φορώντας τομάρια ζώων – λύκων, τράγων ή άλλων - ή ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά, έχουν τη μορφή γεροντικών προσώπων.
Οι Μωμόγεροι, εμφανίζονται καθ' όλη τη διάρκεια του δωδεκαημέρου των εορτών, και προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες στους δρόμους των χωριών και τραγουδούν τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους: «Αρχή κάλαντα και αρχή του χρόνου, πάντα κάλαντα, πάντα του χρόνου».
Όταν δύο παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους, ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή.
Παραλλαγές του ίδιου εθίμου, συναντώνται σε χωριά της Κοζάνης και της Καστοριάς, με την ονομασία Ραγκουτσάρια.
CHRISTMAS CUSTOMS FROM MAKEDONIA
"Christ-stick"
Every Christmas Eve, at the vilages of Northern Greece, the man of each family walks through the fields and looks for the best
piece of wood, which can be cut from a pine tree or olive tree, and takes it home. This piece of wood is called christoksilo (Christ-stick).
The housewife who has cleaned the house, pays attention to the most important part.The fireplace.The fireplace has to be cleaned
so well, without a trace of ash.The housewife cleans even the chimmey,so that the bad spirits and the goblins can come down
(as it is mentioned in traditional fairytails).
During the night of the Christmas Eve,when the whole family is gathered around the fireplace,the husband lights the fire by putting
the "Christ-stick" in the fireplace.
According to the tradition of the people,when the Christ-stick is burned,Christ is getting warm in his crib.
Each family tries to keep the fire during the 12 days,from Christmas till twelfth Day.
"Momogeri"
The custom of "Momogeri" is relived at the region of Platania and Sitagri,of the district of Drama,and it comes
from Pontios refugees.The name of the custom comes from the words mimos(mimic) and geros (old man),and it's
connected with the mimetic movements of the protagonists.
These actors,who are dressed with pelts of animals-such as wolf or goat etc.- or dressed like humans armed with swords,
have the figure of old people faces.
Momogeri appear during the 12 festive days.They walk through the streets of the villages gathered in two big companies and
they are wishing for a good luck for the coming year by singing wishful lirics.When the 2 companies meet, they start fighting,
till one of them submits.
Varations of the custom can also be found as Ragoustania, in some villages of Kozani and Kastoria.
31.07.2006
Διαβάστηκε: 13399 φορές
|
